Ботулизм ауруы және оның алдын алу жолдары

  «Қыстың қамын жазда ойла» деп әйелдер жаз бойы  тұрмыстық жағдайда көкөністерден, жеміс-жидектерден салаттар, тұздықтар жасап, енді, қыс түскелі соларды ашып, дастарханға қоюда. Қонаққа ұсынуда. Осы кезеңде ескертетін мына бір жәйтті есте ұстағанымыз жөн.

Ботулизм (латынша botulus- шұжық) – жалпы организмнің улануына әкеліп соғатын инфекциялық ауру түрі. Ботулизм – Clostridium botulinum бөліп шығаратын улы затпен (токсин) бүлінген, ластанған тамақтан жұғады, токсин -органикалық улардың ең күштілерінің бірі, адам үшін өлтіретін мөлшері болып 0,035 мг токсин саналады. Токсин физикалық және химиялық факторлардың әсеріне төзімді, оны 10-20 минут қайнатқанда бұзылады.

Ботулизмнің қоздырғышы адамның, жануарлардың, балықтардың ішек жолдарында, топырақта, көңде, жеміс-жидекте, жем-шөпте, мал азықтарында болады. Топыраққа түскеннен кейін спораға айналып, онда бірнеше жыл бойы сақталады.

Ботулизм ауруының 90%-ы тұрмыстық жағдайында дайындалған саңырауқұлақ, баклажан, көкөніс, ет, балық консервілерін және тұздалған, ысталған балық, шұжықта, сүрленген шошқа етін пайдаланғаннан болады, яғни технологиялық ереже сақталмай дайындалған әр түрлі консервіленген тағамдарды пайдаланғанда орын алады.

Аурудың негізгі белгілері 2-12 сағат аралығында байқала бастайды: науқас адамның басы ауырып, әлсірейді, лоқсып құсады, жүрегі тоқтап қалғандай болып, ауызы құрғап, үнемі шөлдеп тұрады, неврологиялық белгілер (көздің қарашығы ұлғайып, алдында тұрған зат қосарланып көрінеді, науқастың жұтынуы қиындап, бірте-бірте дауысынан айрылады (афония)).

Ботулизм ауруының алдын –алу жолдары:

– санитариялық тазалықты сақтау, тамақ өнімдерін консервілеуде технологиялық процесті қатаң сақтау, консервіленген өнімдерді сақталуын қадағалау, жылы, ыстық орындарда сақтамау;

– сауда обьектілерінен үй жағдайында дайындалған консервіленген саңырауқұлақ, көкөніс, салат, ет, балық өнімдерін сатып алмау;

Құрметті оқырман! Егер науқасқа уақытылы дәрігерлік көмек көрсетілмесе, аз уақытта өлімге алып келеді. Қолдағы бар дәрі-дәрмектерді ішіп, үй жағдайында емделуге болмайды, емі тек ботулотоксинге қарсы сарысудың уақытылы егілуі мен симтоматикалық емдерді дәрілерлердің бақылауымен стационар жағдайда дер кезінде ем қабылдау. Ботулизммен ауырған адамның ағзасы қалыпты жағдайға  өте ұзақ уақытта қалпына келеді. Сондықтан өз денсаулығымыз бен туыстарымыздың денсаулығын сақтайық, ауырмаудың жолын іздейік!

Б.Утемисова, Шымкент қаласы  

Еңбекші ауданының СЭББ бас маманы.