Жариялаған: admin | Уақыты: 2024-09-29 13:58:00 |
Бөлісу: Facebook | Whatsapp | Қаралым саны: 28
Мақтааралдағы Атакент аудандық ауруханасының жалпы тәжірибелік дәрігері
Оңғарбекова М.Б. Қазақстандағы ауруларды басқару бағдарламасы бойынша жұмыс
жасап, азаматтарға оны жан-жақты қолдау көрсететінін және денсаулық үшін
бірлескен жауапкершілікті ынталандыратынын айтып түсіндірді.
Бұл бағдарлама созылмалы жұқпалы емес
аурулары (СЖЕА) бар пациенттерді қолдауға арналған, оның басты мақсаты –
ауруларды уақытылы анықтап, тиімді бақылау және асқынулардың алдын алу.
Бағдарлама әлемдік тәжірибеде 30-дан астам елде тиімділігін дәлелдеген.
Бағдарлама адамдарға ұзақ әрі сапалы өмір сүруге көмектесіп, алдын алуға болатын салдарлармен байланысты шығындарды азайтуға мүмкіндік береді. Ауруларды жедел анықтау мен дер кезінде тексеру, сондай-ақ оларды басқару маңызды, өйткені созылмалы аурулар адам өміріне едәуір әсер етеді және ағзаның ресурстарын азайтады.
–Салидат Қайырбекова атындағы Ұлттық денсаулық сақтауды дамыту орталығының (бұдан әрі – Ұлттық орталық) мәліметіне сәйкес, мысалы, сіздің әкеңіз немесе сүйікті ағайыңыз: оның жасы 55-те, жұмыс істейді, толыққанды өмір сүреді, көптеген достары бар, балалары өсті, жақын арада немерелері дүниеге келеді. Ол жалпы жақсы сезінгенімен, кейде басы ауырып, айналады, көз алдында «мушки» пайда болады, кейде қолының саусақтары ұйып қалады. Мүмкін, ол өзінің қан қысымы немесе қант деңгейі көтеріліп жатқанын сезетін шығар. Оның әрекеттері қандай болуы керек, қайда баруы керек? Қазіргі уақытта созылмалы аурулардың белгілерімен танысуға және осы ұсыныстарды ұстануға болатын көптеген ақпараттық ресурстар бар. Бірақ нақты білу маңызды! Медициналық санитариялық алғашқы көмек көрсету ұйымдарында ауруларды басқару бағдарламасы (АББ) бар – бұл созылмалы жұқпалы емес аурулары (СЖЕА) бар пациенттерді қолдауға арналған үйлестірілген іс-шаралар мен коммуникациялар сериясы. Бағдарламаның негізгі міндеттері – ауруларды жедел анықтау, дер кезінде тексеру және бақыланатын басқару. Бұл асқынулардың немесе қосымша аурулардың дамуын болдырмауға мүмкіндік береді.Қарапайым тілмен айтқанда – бұл созылмалы аурулары бар адамдарды емдеу бағдарламасы, ол оларға ұзақ және сапалы өмір сүруге көмектеседі. Әлемдік тәжірибеде ауруларды басқару бағдарламасы 30-дан астам елде созылмалы аурулары бар пациенттер үшін, мысалы, жүрек-қан тамырлары жеткіліксіздігі, өкпенің созылмалы обструктивті ауруы, онкологиялық аурулар және қант диабеті бойынша тиімділігін дәлелдеген. Бұдан басқа, бұл алдын алуға болатын салдарлармен байланысты шығындарды азайтуға мүмкіндік береді. Неліктен аурудың дамуына уақтылы қарсы тұру маңызды? Өйткені созылмалы аурулар біздің өмірімізге әсер етеді. Әр жыл сайын ағза ауру тудыратын бұзылыстарға қарамастан өмірді қолдау үшін өз резервтерін көп жұмсайды. Бірақ резервтер таусылып, бұзылыстар айқынырақ бола түседі,- дейді Атакент аудандық ауруханасының жалпы тәжірибелік дәрігері Оңғарбекова М.Б.
Адам денсаулығы – қоғамның маңызды байлығы, сондықтан созылмалы аурулардың алдын алу мен басқару мәселесі біздің мемлекетіміз үшін ерекше маңызды болып табылады. Қазақстандағы ауруларды басқару бағдарламасы (АББ) осы мәселелерді шешуге бағытталған кешенді жоба болып табылады. Атакент аудандық ауруханасының жалпы тәжірибелік дәрігері Оңғарбекова М.Б. бұл бағдарламаның іске асырылуы мен тиімділігін атап өтеді.
Ауруларды басқару бағдарламасының басты мақсаты – созылмалы аурулары (мысалы, жүрек-қан тамырлары аурулары, қант диабеті, өкпенің созылмалы обструктивті ауруы) бар пациенттердің денсаулық жағдайын жақсарту. Бұл бағдарламаның аясында медициналық мекемелерде созылмалы аурулары бар науқастарды кешенді қолдау мен емдеу үшін арнайы механизмдер мен құралдар қарастырылған.
Науқастарды ерте анықтау: Бағдарлама шеңберінде дәрігерлер мен медициналық персонал науқастардың ауруларын уақытылы анықтау үшін арнайы тесттер мен диагностикалық құралдарды пайдаланады. Бұл әдіс аурудың асқынуын болдырмауға мүмкіндік береді.
Дер кезінде тексеру: Науқастарды тексеру және мониторингтеу жүйесі аурудың дамуын бақылауға, емдеу тәсілдерін тиімдірек таңдауға және қажетті дәрілерді уақытында тағайындауға көмектеседі.
Бақылау және басқару: Пациенттердің аурулары медициналық бақылауда болады, яғни дәрігерлер науқастардың денсаулығын үнемі қадағалап, қажетті түзетулерді енгізеді.
Науқастарға білім беру: АББ шеңберінде науқастарға өздерінің аурулары туралы ақпарат беріліп, салауатты өмір салтының маңыздылығы, ауруларды басқару тәсілдері туралы үйретіледі. Бұл науқастардың өз денсаулығына деген жауапкершілігін арттырады.
Қазақстандағы ауруларды басқару бағдарламасы тек ауруларды емдеумен шектелмейді. Оның маңызды пайдасы – қоғамда денсаулыққа қатысты жауапкершілікті арттыру. Науқастарға берілетін ақпарат пен білім дәрігер мен пациент арасындағы байланысты нығайтады.
Статистика: Бағдарламаның тиімділігі әлем бойынша 30-дан астам елде дәлелденген. Мысалы, жүрек-қан тамырлары, онкологиялық аурулар, қант диабеті сияқты аурулары бар науқастардың емделу нәтижелері жақсарып, өмір сүру ұзақтығы артады.
Неліктен Уақытылы Ауруларды Басқару Маңызды?
Созылмалы аурулар адамның өміріне едәуір әсер етеді. Олардың дамуы ағзаға ауыртпалық түсіріп, өмір сүру сапасын төмендетеді. Егер науқастар өз ауруларын уақытында анықтап, дәрігерлердің ұсыныстарына сүйеніп емделсе, асқынулардың, соның ішінде аурудың өршуі мен ауыр зардаптарының алдын алуға болады.
Атакенттік дәрігер Оңғарбекова М.Б. атап өткендей, «көптеген адамдар аурудың белгілерін елемейді немесе оларды жеңілдетуге тырысады, бірақ бұл тек уақытша шешім. Созылмалы аурулармен күресу үшін науқастарға міндетті түрде дәрігермен байланыс орнатып, тексеруден өту ұсынылады».
Қазақстандағы
ауруларды басқару бағдарламасы – бұл денсаулық сақтау жүйесін жетілдіруге,
пациенттердің денсаулық жағдайын жақсартуға және қоғамда ауруларға қатысты
жауапкершілікті арттыруға бағытталған маңызды жоба. Оның нәтижесінде
науқастардың өмір сүру сапасы артып, медициналық мекемелерде денсаулық сақтау
қызметтері тиімдірек іске асырылатын болады. АББ әрбір азаматтың денсаулығына
жауапкершілікпен қарауға, сонымен қатар мемлекетіміздің әлеуметтік саясатына оң
ықпалын тигізеді.
5384 (3)